Dişeti Hastalıkları

Periodontoloji Anabilim Dalı ;dişler ve implantlar çevresindeki sert ve yumuşak dokuların sağlığını inceleyen, bu dokuların hastalığının tanısı, tedavisi ile tedavi sonrası elde edilen sağlığın korunmasını hedefleyen bir diş hekimliği dalıdır.

Sağlıklı dişetleri nasıl görünür?
Sağlık dişetleri kendiliğinden ya da fırçalama/ diş ipi kullanımı sırasında kanamanın olmadığı, açık pembe renkli, sıkı kıvamlı, şiş olmayan, diş yüzeyinde bıçak sırtı gibi incelerek sonlanan bir görünüme sahiptir.

Dişeti hastalıkları neden oluşur?
Her bireyde, bütün diş yüzeylerinde, diş aralarında ve diş–dişeti birleşiminde mikrobiyal dental plak adı verilen yumuşak bakteri tabakası birikimi gözlenmektedir. Bu plak diş fırçası ve diş ipi ile yeterli şekilde uzaklaştırılamadığında zararlı bakteri türlerinin yaşamasına olanak veren bir ortam oluşur ve zararlı bakteriler giderek çoğalırlar. Bakterilerin ürettikleri zararlı maddeler diş etlerinde iltihaba ve dişlerin etrafını çevreleyen kemiğin erimesine neden olurlar. Ayrıca mikrobiyal dental plak zaman içinde sertleşerek diş taşına dönüşür. Pürüzlü yapıya sahip olan diş taşı üzerinde daha çok plak birikir ve dişeti hastalığının ilerlemesi hızlanır.

Dişeti hastalıkları nelerdir, nasıl belirlenir?
Dişeti hastalıkları daima basit dişeti iltihabı (gingivitis) ile başlar. Dişetlerinde kanama en belirgin bulgusudur. Eğer tedavi edilmezse zaman içerisinde çene kemiklerinin eridiği, dişlerin sallanarak kaybedildiği şiddetli enfeksiyonlara (periodontitis) kadar ilerleme gösterebilir. Hastalıkla birlikte dişetleri şişer, kızarır, kanar ve çekilir. Diş boyları uzar, dişler yer değiştirir, aralanmalar oluşur, dişlerde sallanmalar başlar, ağız kokusu meydana gelir. Sigara içenlerde, nikotinin damarlar üzerindeki etkilerinden dolayı kanama daha az hissedilir, bu da hastalığı maskeleyip fark edilmesini engelleyebilir.

Dişeti hastalığının başka nedenleri var mı?
Esas neden mikrobiyal dental plak olmakla beraber, sigara kullanımı, diyabet gibi hastalıklar ve kalıtsal faktörler hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran risk faktörleridir.

Dişeti hastalığı ile genel sağlık arasında bağlantı var mı?
Bir çok bakımdan ağız, vücudun genel sağlığının bir aynasıdır. Her ne kadar dişeti hastalıkları esas olarak dişler üzerinde plak birikimine bağlı ortaya çıksa da, bazı sistemik hastalıklar diş çevresi dokularını etkilerler. Kontrol altında olmayan diyabet, dişeti hastalığının şiddetini artırmaktadır. Diğer taraftan dişeti hastalıkları da genel sağlığı tehdit etmektedir. Periodontal hastalıklar ile kalp hastalıklarının ortaya çıkma mekanizmaları benzerdir ve ağız içinde enfeksiyonu olan kişilerde kalp krizi görülme oranı, enfeksiyonu olmayan bireylere göre %25 daha fazladır. Kontrol altında olmayan diyabet hastalarında, dişeti tedavisi, diyabeti de olumlu etkilemektedir. Ayrıca dişeti hastalıkları hamilelerde, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara neden olabilmektedir.

Dişeti hastalığı kalıtsal mıdır?
Bazı dişeti hastalıkları kalıtsaldır. Bazı kişiler ise dişeti hastalığına daha yatkınlardır. Ancak bireylerin çoğunda iyi ağız bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolü ile dişeti hastalıkları önlenebilir.

Tedavi nasıl yapılır?
Tedavinin ilk basamağı dişler üzerindeki sert birikintilerin doktorunuz tarafından özel aletlerle uzaklaştırılmasıdır. Tedavinin başarıya ulaşabilmesi için hastalığa neden olan mikrobiyal dental plağın fırça ve diş ipi ile doğru teknikle nasıl temizleneceği size öğretilir. Basit dişeti iltihabında bu tedavi tek başına yeterli olabilmektedir. Daha şiddetli enfeksiyonlarda, iltihaplı, büyümüş veya çekilmiş dişetini, diş-diş eti arasında kemik erimesinde bağlı oluşan ‘cep’ denilen boşlukları ve kemik erimelerini tedavi etmek için, lokal anestezi altında yapılan ve bazı durumlarda yardımcı biyomateryallerin (kemik tozu, membran gibi) kullanıldığı periodontal cerrahi işlemler uygulanır. Bazı durumlarda ise büyümüş diş etleri lazer gibi son teknoloji cihazlar ile ağrısız, kanamasız ve dikişsiz olarak uzaklaştırılır. Tüm bu uygulamalar sonrasında hastalar dişeti sağlıklarının idamesi için 3-6-12 aylık kontrollere alınır. Hangi sıklıkla kontrole geleceğiniz hastalığın şiddetine ve bazı risk faktörlerinin varlığına göre hekiminiz tarafından size özel olarak belirlenecektir. Her kontrolde fırçalama ve ara yüz temizliğiniz yeniden değerlendirilecektir. Dişeti tedavisinin başarısı direkt olarak hastanın tedaviye uyumluluğu ve motivasyonu ile ilişkilidir.